ผู้ช่วยแม่บ้านที่ควรรู้จัก : สารส้ม สารส้ม คือ ผู้ช่วยงานบ้านอีกแรง ที่แม่บ้านควรรู้จัก เนื่องจากเป็นสารที่ราคาไม่แพง ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม ไม่ทำลายโอโซน และ มีความคงทนไม่เสื่อมสภาพ ใช้ง่าย เก็บรักษาง่าย
สารส้ม เป็นเกลือเคมีที่มีลักษณะเป็นก้อนผลึกของแข็งสีขาวใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น มีรสเปรี้ยวฝาด ละลายน้ำได้ดี มีความสามารถทำให้สิ่งสกปรกในน้ำตกตะกอน จึงทำให้น้ำใสสะอาดเหมาะต่อการใช้งาน คนไทยรู้จักใช้สารส้มมา
ตั้งแต่สมัยโบราณ เนื่องจากแต่ก่อนยังไม่มีน้ำประปาใช้เหมือนปัจจุบัน แม่บ้านทั้งหลายที่ใช้น้ำจากลำคลองหรือรองน้ำฝนใส่โอ่งไว้ จะกำก้อนสารส้มจุ่มไปในโอ่ง แกว่งเหวี่ยงสัก 4-5 รอบ ให้ละลายในโอ่งน้ำ เมื่อทิ้งไว้สักพัก สารส้มจะทำให้ตะกอนในน้ำตกลงไปนอนที่ก้นโอ่ง แม่บ้านก็จะได้น้ำใสสะอาดเอาไว้ใช้ สามารถดื่มได้ ปรุงอาหารได้ อาบน้ำได้ ชำระล้างบ้านเรือนสิ่งของได้ ปัจจุบันมีน้ำประปาใช้กันแล้วทำให้สารส้มลดความสำคัญลง
แต่ก็ยังคงมีประโยชน์อื่นที่คุณแม่บ้านจะใช้ช่วยงานได้อีกมาก เช่น – เป็นยาสามัญประจำบ้านเพราะสารส้มมีฤทธิ์ในการห้ามเลือดจากแผลเล็กน้อยเช่นที่เกิดจากพวกมีดโกนบาดได้ โดยละลายผสมกับน้ำ ใช้ทาแผลตื้น ๆ จะช่วยสมานให้แผลปิดเร็วขึ้น และแก้แผลบวม – ใช้อมบรรเทาอาการปวดฟันและป้องกันฟันโยกหลุดได้ ทำให้ฟันแข็งแรง แก้แผลในปาก แก้รำมะนาดเหงือกบวม – อีกทั้งยังสามารถแก้หนองเรื้อรัง หนองใน แก้ระดูขาวในสตรี และเป็นยาขับปัสสาวะได้
ประโยชน์ของสารส้มที่ยังนิยมใช้กันอยู่ทุกวันนี้ คือ ใช้ดับกลิ่นตัวได้ทุกส่วนของร่างกาย เพราะ สารส้มราคาถูก ไม่อุดตันรูขุมขน ไม่ซึมเข้าสู่ร่างกาย ไม่เปื้อนเสื้อผ้าเพราะไม่มีครีมไม่มีน้ำมัน ถ้าทาที่ส้นเท้าจะช่วยรักษาและป้องกันส้นเท้าแตก ใช้ทาแก้คันตามผิวหนังเมื่อถูกยุงกัดหรือจากสาเหตุอื่น ทำให้อาหารกรอบจึงนิยมใช้ดองผักเพื่อให้ผักดองมีความกรอบ ช่วยให้พริกขี้หนูดูสดใหม่เก็บไว้ได้หลายวันโดยการนำพริกขี้หนูแช่ในน้ำสารส้มสักพักก่อนเก็บรักษา ช่วยให้ข้าวเหนียวมีเมล็ดสวยโดยใช้สารส้มแกว่งในน้ำแช่ข้าวเหนียวแล้วแช่ไว้สักครู่ แล้วเปลี่ยนน้ำแช่ใหม่ เวลานึ่งแล้วข้าวจะมีเมล็ดสวย
ทางด้านพิษของสารส้มมีค่อนข้างน้อยมาก แต่ถ้าผู้ป่วยโรคไตวายบริโภคน้ำที่มีสารส้มในปริมาณสูงเข้าไปมาก ๆ จะมีความเสี่ยงสูงกว่าคนปกติซึ่งอาจเกิดอาการปวดหัว คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วงและซึม การสูดฝุ่นสารส้มจำนวนมากก็อาจจะทำให้เกิดอาการหอบหืดได้ และเนื่องจากในสารส้มมีสารอะลูมิเนียมซึ่งเป็นโลหะที่มีฤทธิ์ในการทำลายเนื้อเยื่อประสาท จึงอาจทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมเป็นอัลไซเมอร์ถ้าได้รับต่อเนื่องนานเกินไป
